Özel Medicana International İstanbul Hastanesi’nden Radyasyon onkoloji uzmanı Prof. Dr. Zehra Füsun Tokatlı, çoğunlukla jinekolojik kanserli hastalarda uygulanan radyoterapi çeşidi olan Brakiterapi yöntemini anlattı.
Brakiterapi Nedir? Hangi kanser hastalarına uygulanır?
Brakiterapi vücut boşluklarına ya da vücut dokularına radyoaktif kaynakların yerleştirilmesi ile yapılan bir radyoterapi çeşididir. Daha çok jinekolojik kanserli hastalarda rahim ve rahim ağzı kanserlerinde akciğer, yemek borusu ve meme kanserlerinde uygulamaktayız.
Rahim ağzı ve rahim içi kanserlerde uygulama nasıl yapılır?
Rahimi alınmış hastalarda biz o alınmış kalan vajen güdüğüne ışınlama yapıyoruz. Bunun için özel aplikatörlerimiz, cihazlarımızı hastanın vajenine anestezi vermeden yerleştiriyoruz. Film çekip planlama yapıyoruz sonra ışınlıyoruz. Rahimi duran hastalarda ise rahim içerisine bazı aplikatörleri yerleştiriyoruz. Bu işlem ağrılı bir işlem olduğu için hastayı ameliyathanede hafif uyutarak işlemi yapıyoruz ve sonra tekrar film alıyoruz. Fizikçi arkadaşımla planlamaları yaptıktan sonra ışınlamaya geçiyoruz. Işınlamamız bittikten sonra bu aplikasyonu çıkarıyor ve hastayı evine yolluyoruz.
Işınlama süresi nedir? İşlem ağrılı bir işlem midir?
Işınlama süremiz 3 ila 10 dakika arasında değişiyor. İşlem genelde ağrılı bir işlem değildir. Tabii ki rahimi duran hastalarda hafif bir ağrı oluyor. Onun için de ağrı kesici veriyoruz.
Hasta Radyasyon yayar mı? Yan etkileri neler?
Hasta asla radyasyon yaymaz çünkü biz çıkardıktan sonra aplikatörleri herhangi bir şey kalmıyor hastanın içinde. Fakat radyoterapi; brakiterapiyi yaparken tabiki radyosyon oluyor ama biz bu uygulamayı yaparken hastalarımızı özel kurşun geçirmez odalarda tutuyoruz ve biz hastayı dışarıdan moniterize takip ediyoruz. İşlemimiz bittiğinde de odadan çıkarıyoruz. Bu tedavinin yan etkileri idrar yollarında sık sık idrara gitme gibi bir uyarılma olabiliyor. Büyük abdeste sık sık gitme ihtiyacı duyabiliyor. Geç dönemlerde 3-6 ay sonra bu hastalarda rahimde ve bağırsaklarda hafif ve vajinada daralma olabiliyor. Tabii ki bazen seksüel hayatlarında da sıkıntılar yaşayabiliyorlar.
Brakiterapi jinekolojik kanserler dışında hangi kanserlerde uygulanır?
Akciğer, yemek borusu kanserlerinde, safrakesesi ve meme kanserlerinde uygulayabiliyoruz. Akciğer kanserlerinde bronkoskopi işlemleri sırasında göğüs hastalıkları uzmanıyla birlikte yapıyoruz. Yemek borusu kanserlerinde gastroentologlarla birlikte endoskopi işlemi sırasında yapıyoruz. Diğer meme ışınlamalarında ise ameliyathane koşullarında yapılması tercih ediliyor. Fakat genelde bunlarda dışarıdan ışınlama tercih ediliyor çünkü çok yeni cihazlarla direk hedefe yönelik nokta atışı yapıldığı için de artık bu kanserlerde brakiterapiyi kullanmıyoruz. Ağırlıklı olarak jinekolojik kanserlerde kullanıyoruz.
