Vajinismus cinsel ilişki esnasında istem dışı kas kasılmalarıyla ortaya çıkan bir cinsel işlev problemidir. İnsanlarda cinsel kimlik erken yaşlarda şekillenmektedir. Bu cinsel işlev probleminin en sık görülen nedenleri arasında; çocukluk çağındaki cinsellik mesajlar, yaşanmış olaylar, gençlik yıllarında merak konusu olan ilk gece ile ilgili öyküler yer almaktadır. Vajinismus'un yapısal nedenleri arasında ise en çok doğuştan gelen vajina, kızlık zarı ve dış genital bölgede yer alan problemler yer almaktadır. Bazen vajinismis hiç bir neden olmamamasına rağmen de görülebilmektedir. Böyle durumlarda sorunun kaynağına bilinçdışının derinliklerinden ulaşılabilmektedir.
Vajinismusun psikolojik nedenleri; kızlık zarını koruma ve namus kavramı, ilk gece hikayeleri, cinsel travmalar, çevreden anlatılan yanlış, abartılı ve eksik bilgiler, aşırı dini ve ahlaki kurallardır.
Nadir olarak jinekolojik muayene sırasında hekimin tavrı ve muayene şekli sonucunda ilerleyen zamanlarda vajinismus görülebilmektedir. Bu cinsel işlev problemine 'iatrojenik vajinismus' denir.
Disiplinli baba ve pasif anneye sahip çocuklarda da ileride vajinismus görülebilmektedir.
Vajinismus tedavisinde önemli olan; kızlık zarı, cinsellik ve ilk gece ile ilgili doğru ve eksiksiz bilgilendirme yapılmasıdır. Bununla birlikte çeşitli ev ödevleri ( tek başına ve eşle yapılan egzersizler) verilerek çözüme ulaşmak mümkündür. Vajinismusun tedavi süreci her kişide aynı değildir. Kimi kadında tek seansta bile çözümlenebilirken kimisinde bu süreç bir kaç aydan fazla sürebilir.
Vajinismus problemi eğer doğuştan gelen ya da sonradan kazanılan yapısal nedenlere bağlı gelişmiş ise; cerrahi yöntemler ve ilaç tedavileriyle kesin çözüme ulaşılabilmektedir.
Cinsel işlev problemi yaşamak ayıp değildir. Kadın ya da erkek belirli bir süre boyunca herhangi bir problemi olduğunu düşünüyorsa mutlaka bir doktora başvurmalıdır. Muayene sonucunda organik bir probleme rastlanılmadığı takdirde, kişi mutlaka bir cinsel terapist tarafından terapi sürecine dahil olmalıdır.